Lêkolîneke navneteweyî nîşan dide ku nexweşên ku li nexweşxaneyên psîkiyatrîk ên li Japonyayê têne dermankirin ji welatên din pir caran bi awayekî fizîkî tên dorpêçkirin, rewşek ku yek ji nivîskarên sereke vê yekê wekî "anormal" bi nav kir.
Lêkolîneke hevbeş a Toshio Hasegawa, profesorê psîkiyatrî li Zanîngeha Kyorin a Japonya, û hevkarên wî nîşan dide ku rêjeya nexweşên ku bi kemerên taybet bi nivînên xwe ve girêdayî ne, li Japonyayê 580 caran ji Awistralyayê û 270 caran ji Dewletên Yekbûyî zêdetir e.
Hasegawa got, "Dîtin ji nû ve piştrast kirin ku saziyên tenduristiya derûnî li Japonyayê serî li cureyekî lênêrînê didin ku bi giranî bi sînorkirina laşî ve girêdayî ye." "Berî her tiştî divê were zanîn ku nexweş li gorî dewletên din pir caran bi awayekî anormal têne sînorkirin. Ev bê guman hewceyê nirxandinek berfireh a awayê dermankirina nexweşan li navendên psîkiyatrîk ên Japonyayê dike."
Encamên lêkolînê di kovara navneteweyî ya psîkiyatrîkê ya Epidemiology and Psychiatric Sciences de hatin weşandin.
Zanyarên li Japonya, Dewletên Yekbûyî, Awistralya û Zelanda Nû daneyên berdest ên ji sala 2017an li her welatekî lêkolîn kirin û hejmara nexweşên ku rojane li nexweşxaneyên psîkiyatrîk têne sînordarkirin li wan çar welatan berawird kirin.
Agahiyên li ser tenduristiya hestyarî û refahê, ku salane li Japonyayê têne weşandin, eşkere kirin ku ji her milyon nifûsê 98.8 nexweş rojane hatine girtin.
Tesîsên ji bo nexweşên demansê ji texmînê hatin derxistin ji ber ku pratîka Japonya ya razandina nexweşên weha ji welatên din cuda ye.
Li gorî encaman, li Avusturalya, ji her milyonek kesî 0.17 nexweş bi nivînan ve girêdayî bûn. Li Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê ev rêje 0.37 bû.
Her çend anketê komên temenî bi awayekî rast berawird nekiribe jî, Japonya di warê sînordarkirina nexweşan de ji Zelanda Nû pir pêştir bû.
Li Zelanda Nû, ji bo her milyonek kesên di navbera 15 û 64 salî de 0.03 nexweş hatine dorpêçkirin, ev rêje ji bo Japonîyên di navbera 20 û 64 salî de 62.3 bû, ku 2,000 carî zêdetir e.
Li gorî herêmên cuda yên her welatê ku beşdarî anketê bûye, rêjeya girtîkirina nexweşan diguhere.
Li Japonyayê, rêjeya ragirtinê, li gorî parêzgehê, ji 16 heta 244 nexweşan diguhere.
ALTERNATÎF TUNE?
Pratîka Japonya ya ragirtina nexweşan ji bo demên dirêj demek dirêj e balê dikişîne ser xwe.
Hasegawa got, "Nexweş pir caran ji hêla fîzîkî ve têne astengkirin, her çend hejmara psîkiyatrîstan li gorî welatên din ne ewqas kêm be jî. Ev dibe ku ji ber ku navendên psîkiyatrîk ji neteweyên din bêtir nivîn hene, û dibe sedema zêdebûna nexweşên ku li nexweşxaneyê têne razandin."
Li gorî qanûna tenduristiya derûnî û refahê ya Japonyayê û rêziknameyên din, bijîşkên tenduristiya derûnî yên destnîşankirî dikarin nexweşan sînordar bikin ger ew îhtîmala ku nexweş hewl bidin xwe bikujin an xwe birîndar bikin, nîşanên hîperaktîvîteyê û bêaramiyê nîşan bidin, an jî xetereya jiyana nexweş di xetereyê de hebe ger tiştek neyê kirin.
Bikaranîna rêbazê bi tenê dema ku rêyek din tune be sînorkirî ye.
Rexne li ser pratîka astengkirina nexweşan hatiye kirin, ji ber ku ew kesan ji azadiya tevgerê bêpar dike û rûmeta wan zirar dike, ev yek jî bûye sedem ku gelek saziyên bijîşkî ji bo dîtina rêyên din bixebitin.
Lê dîsa jî, di nav dabînkerên lênihêrîna tenduristiyê yên li Japonya de meyleke kûr heye ku rêbazê wekî "pêdivî ji bo misogerkirina ewlehiyê" bihesibînin, û ev yek kêmbûna personel li navendên bijîşkî û sedemên din destnîşan dikin.
Li gorî anketek wezareta tenduristiyê ya ku di dawiya Hezîrana wê salê de li Japonyayê hat kirin, di sala 2019an de zêdetirî 10,000 nexweş li navendên psîkiyatrîk ên Japonyayê hatine dorpêçkirin da ku nikaribin biçin.