शारीरिक आणि यांत्रिक प्रतिबंधांसह अनेक प्रकारचे प्रतिबंध आहेत.
● शारीरिक (हस्तक्षेप) प्रतिबंध: शारीरिक शक्ती वापरून रुग्णाला धरून ठेवणे किंवा स्थिर करणे.
● यांत्रिक प्रतिबंध: ज्या रुग्णाच्या वर्तनामुळे त्यांच्या किंवा इतरांच्या निष्ठेला गंभीर धोका निर्माण होतो त्यांच्या सुरक्षिततेच्या उद्देशाने शरीराचा संपूर्ण किंवा काही भाग स्वेच्छेने हलविण्याची क्षमता रोखण्यासाठी किंवा मर्यादित करण्यासाठी कोणत्याही साधनांचा, पद्धतींचा, साहित्याचा किंवा कपड्यांचा वापर.
प्रतिबंधांच्या वापरासाठी मार्गदर्शक तत्त्वे
१. रुग्णाची सुरक्षितता आणि प्रतिष्ठा सुनिश्चित केली पाहिजे.
२. कर्मचाऱ्यांची सुरक्षा आणि कल्याण ही देखील प्राथमिकता आहे.
३. हिंसाचार रोखणे महत्त्वाचे आहे
४. संयम वापरण्यापूर्वी नेहमीच तणाव कमी करण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे.
५. संयम किमान कालावधीसाठी वापरला जातो
६. कर्मचाऱ्यांनी केलेल्या सर्व कृती रुग्णाच्या वर्तनाशी योग्य आणि प्रमाणात असतात.
७. सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी वापरलेला कोणताही प्रतिबंध कमीत कमी प्रतिबंधात्मक असला पाहिजे.
८. रुग्णाचे बारकाईने निरीक्षण केले पाहिजे, जेणेकरून त्यांच्या शारीरिक स्थितीत कोणताही बिघाड झाल्यास त्याची नोंद घेतली जाईल आणि त्याचे त्वरित आणि योग्यरित्या व्यवस्थापन केले जाईल. यांत्रिक-संयम राखण्यासाठी १:१ निरीक्षण आवश्यक आहे.
९. रुग्ण आणि कर्मचाऱ्यांची सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी केवळ योग्यरित्या प्रशिक्षित कर्मचाऱ्यांनीच प्रतिबंधात्मक हस्तक्षेप करावेत.